33. İLDEK KONSEYİ TOPLANTISI ÇANAKKALE’DE

Bu yazı 29 Mayıs 2025 günü Günışığı Gazetesinde yayımlandı. (https://www.gunisigigazetesi.net/makale/25118675/asaf-varol/33-ildek-konseyi-toplantisi-canakkalede)

2000 yılından beri Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ndeki iletişim fakülteleri dekanları her yıl aralıksız bir üniversitenin ev sahipliğinde toplanıyor. İlk yıllarda bazen 2-3 kez bir araya geldiğimiz oluyordu. Daha sonraki yıllarda ise yılda en az bir kez toplantılarımızı eksiksiz yapmayı bugüne kadar başardık. Bu yazıyı Çanakkale’de Limani otelinin odasında gece kaleme alıyorum. Çünkü yarın (29 Mayıs 2025) 33. İLDEK Konseyi toplantısını Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekanlığı ev sahipliğinde gerçekleştireceğiz. İLDEK Konseyine katılacak dekanlar ya da temsilcileriyle tekrar bir araya gelmenin heyecanını yaşıyorum.

Şöyle geriye dönüp baktığımda, dile kolay tam 25 yıldır başarıyla sürdürülen bir toplantı serisinden bahsediyorum. İLDEK Konseyinin kurulmasını 2006 yılında Mersin Üniversitesi’ndeki toplantıda kararlaştırdığımızda, doğrusunu söylemek gerekirse bu yıllara kadar toplantıları bu kadar düzenli sürdürebileceğimizden emin değildim. Çünkü bir etkinliğin sürekliliği, büyük emek istiyor, büyük özveri ve fedakârlık gerektiriyor. Ama bizler bunu başardık ve bu meşaleyi daha uzun yıllar yakmaya da kararlıyız.

İLDEK Toplantılarının başından beri içerisinde yer almamın haklı gururunu yaşıyorum. 1991 yıllarında karasal yayın yapan ilk yerel üniversite televizyonunu olan FIRAT TV’yi Elazığ’da kurduğumda, iletişim camiasına ilk adımımı atmıştım. Giriş o giriş ve artık istesem de  iletişimcilerle birliktelik sevdasından vazgeçemiyorum.

Her yıl aramızda yeni dekanlar katılıyor. Bazıları görev süreleri dolduğu için aramızdan ayrılıyor. Bazıları ise Hakk’a yürüyor. Bu 25 yıl içinde maalesef birçok iletişim fakültesi dekanımızı kaybettik. Vefat eden dekanlarımızın anılarını, arşivimizdeki resim ve videolarla büyük bir özenle tutuyor ve kendilerini rahmetle yad ediyoruz.

İLDEK Konseyi olarak bugüne kadar iletişim alanında birçok konuyu gündeme taşıdık. Bazı önemli değişimlerin olmasını sağladık, fakat bazı tabuları değiştirmeye ise gücümüz yetmedi. İLDEK Konseyi olarak iletişim alanıyla ilgili inandığımız doğruları her zaman dile getirmekten de çekinmedik.  

33. İLDEK Konseyi, bu yıl Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. R. Cüneyt Erenoğlu’nun himayelerinde, İletişim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Hülya Önal ve ekibinin büyük özverili çalışmaları ile gerçekleşiyor. Biz İLDEK Konseyi Yürütme Kurulu olarak, bu etkinliğin düzenleyicileri arasında yer almaktan büyük bir memnuniyet duyduğumuzu belirtmek istiyorum.

Geniş bir paydaş yelpazemizin olduğundan bahsetmeden geçemeyeceğim. İletişim Araştırmaları Derneği İLAD, önemli bir paydaşımız olarak her yıl akreditasyon tanıtım seminerleri vermekte ve iletişim fakültelerinin akreditasyon sürecine destek vermektedir. İLAD Başkanı değerli hocam Prof. Dr. Aysel Aziz ve ekibi büyük bir özveri ile İLDEK Konseyi toplantılarının artık akreditasyon müdavimleridir.

YÖKAK Başkanları, kuruldukları yıldan itibaren İLDEK Konseyi toplantılarına katılmayı asla göz ardı etmediler. İletişim fakülteleri dekanlarımızı akreditasyon konularında bilgilendirmek amacıyla hep bizlerle oldular. YÖKAK Başkanı Prof. Dr. Ümit Kocabıçak hocamız, bugüne kadar 3 kez toplantılarımıza katılarak bizlere çalışmalarını anlattılar. Kendileri çok arzu etmelerine karşın, bu tarihlerde önceden planlanmış bir etkinliğe katılmak için yurt dışında bulunması nedeniyle toplantımıza katılamayacaklarını belirtmiş ve iletişim camiasına selam, saygı ve sevgilerini iletmiştir.

Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, İLDEK toplantılarımıza geçmiş dönemlerde kendi personelinden temsilciler göndermiş ve bizleri yalnız bırakmamışlardır.

Geçmiş yıllarda RTÜK, Başkanlık düzeyinde aramızda bulunmuştur. Mevcut Başkan Sayın Dr. Ebubekir Şahin toplantılarımıza geçmişte ZOOM üzerinden katılmış ve Başkan vekillerinin toplantılarımıza bizzat katılmalarını sağlamıştır.

Radyo Televizyon Yayıncıları Meslek Birliği (RATEM), kurulduğu günden beri İLDEK Konseyi toplantılarına katılmış, paneller düzenlemiş, maddi ve manevi destekler vermiş ve hatta iletişim fakülteleri öğrencilerine farklı yarışmalar düzenleyerek, teorik ve pratik bilgilerin iletişim alanında yaygınlaşmasını sağlamıştır. Bu iş birliğinde Başkan Aydın Şerbetçioğlu ve RATEM A. Ş. Genel Müdürü Yusuf Gürsoy’un büyük emekleri yadsınamaz.  

RATEM’in bu yıl düzenlediği panelde Yargıtay 7. Ceza Dairesi Üyesi Erdoğan İshakoğlu, Kültür ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığında Dr. Özgür Semiz, TRT Bilgi Teknolojileri Dairesinden M. Tarık Kırşanlı ve RATEM Yönetim Kurulu Üyesi M. Melih Tarlacı, “Radyo Televizyon Yayıncılığında Yapay Zekâ Kullanımı ve Telif Hukuku” panelinde konuşmacı olarak bizleri bilgilendirecekler.

Geçen seneden beri EBSCO Türkiye Temsilcisi Ufuk Akdemir de EBSCO’nun iletişim fakülteleri dekanları tarafından etkin değerlendirilmesi için İLDEK Konseyinin paydaşı olarak aramızda bulunmaktadır. Bu yılki etkinlikte PressReader Türkiye Temsilcisi Borat Demir de bir paydaş olarak aramızda katıldılar.    

YÖK Basın ve Hakla İlişkiler Müşaviri Fatma Çiğdem Savaşçıoğlu moderatörlüğünde Yükseköğretim Yürütme Kurulu Üyesi Prof. Dr. Naci Gündoğan (çevrimiçi), Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Arda Aydın ve İletişim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Hülya Önal “Türkiye’de Bilim Politikalarını Şekillendiren Yeni bir Paradigma Olarak Bilim İletişimi” panelinde söz alacaklar.  

Yeni Teknolojiler Yeni Eğitim Modelleri / Yapay Zekâ ve İletişim Eğitimi paneli ise Prof. Dr. Aysel Aziz moderatörlüğünde gerçekleşecek. Bu panelde ben Yapay Zekâ konusunda Amerika Birleşik Devletleri’nde The University of Tennessee at Chattanooga’da Yapay Zekâ Grubu olarak yaptığımız çalışmalardan bahsedeceğim.  

Bu toplantımıza katılacak Değerli Çanakkale Valimiz Sayın Doç. Dr. Ömer Toraman ile ilgili de geçmişteki anılardan bahsedeceğim. Ömer Toraman Valimiz, önceleri Elâzığ Vali Yardımcısı olarak görev almıştı. O dönemlerde Elâzığ ile ilgili yaptığı çalışmalardan ötürü Elâzığ halkı kendisini çok iyi tanıyordu. 2021 yılında bu kez de Elâzığ Valisi olarak tekrar Elazığ’a hizmet için geldi. Sadece bir bürokrat olarak değil, aynı zamanda bir akademisyen olarak da kariyerini sürdürebilen nadir valilerimizden birisidir. Eminim ki Elazığ’da gerek Vali Yardımcısı ve gerekse Vali olarak gösterdiği liderlik özelliği, hizmet ve deneyimleri ile Çanakkale ilimize çok önemli katkılar sağlayacaktır.  

İLDEK Yürütme Kurulunda görev alan Başkan Prof. Dr. Ümit Arklan’a, 32. İLDEK Konseyi toplantısına 2024 yılında ev sahipliği yapan ve halen İLDEK Konseyi Yürütme Kurulu Üyesi Prof. Dr. Emre Tandırlı’ya, Üye Prof. Dr. Gül Rengi Küçükerdoğan’a, Üye Prof. Dr. Senem Gençtürk Hızal’a ve ev sahibi Prof. Dr. Hülya Önal hocamıza İLDEK Konseyine sağladıkları katkılardan ötürü özellikle teşekkür ediyorum. 12-13 Mayıs 2025 tarihleri arasında Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesinde “2. Uluslararası Yapay Zekâ ve Hipermedya Sempozyumu’nun” gerçekleşmesini sağlayan Prof. Dr. Emre Tandırlı hocamıza beni o etkinliğe davetli konuşmacı olarak çağırdığı için özellikle bir kez daha kendisine teşekkür etmeyi borç bilirim.

Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetindeki iletişim fakültesi dekanları ya da temsilcileri bu toplantıya gelmek ve görüşlerini bizlerle paylaşmak için çabalıyorlar. Nitekim Kıbrıs’tan gelen dekanlarının uçakları kalkamamış, ama dekanlar havaalanında beklemeyi sürdürmüş ve gecikmeli olsa da İLDEK Konsey toplantısına bir gün sonra katılımı gerçekleştirmek için yollara düşmüşlerdir. Ankara’dan gelen hocalarımızın ise uçakları rötar yapmıştır.

Toplantıya katılmayı ısrarla takip eden tüm dekan, dekan yardımcıları, sektör paydaşları, panel konuşmacıları ve öğrencileri sevgi ve saygı ile selamlıyorum.

İLDEK Konseyinin geçmiş yıllarda gösterdiği performansına bağlı olarak markalaşma yolunda emin adımlar attığını, şimdiden görür gibiyim.              

CIDA 2024 Sempozyumu Kuzey Kıbrıs’ta

Prof. Dr. Asaf Varol
İletişim Fakülteleri Dekanları Konseyinin 2018 Yılında Çukurova Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekanlığı ev sahipliğinde gerçekleştirdiği 26. İLDEK Konseyi toplantısında, uluslararası bir sempozyumun düzenlenmesi konusunda yaptığımız öneri Genel Kurul tarafından kabul edilmiş ve sonuç bildirgesinde 4. Madde olarak yer almıştı. CIDA Sempozyumu, İLDEK Konseyinin aldığı kararların süreklilik kazanmasına en güzel örneklerden birisidir.
2018 yılında Mersin Üniversitesi ev sahipliğinde gerçekleştirilen “1st Communication in the Digital Age” Sempozyumu, 18-19 Nisan 2018 tarihleri arasında Prof. Dr. Senem Duruel Erkılıç başkanlığında başarılı bir şekilde yürütülmüştü.
Pandemi nedeniyle sempozyumun ikincisini çevrimiçi olarak İzmir Ekonomi Üniversitesi İletişim Fakültesi ev sahipliğinde Prof. Dr. Ebru Uzunoğlu başnlığında 26-28 Ekim 2020 tarihleri arasında İzmir’de tamamlanmıştı.
Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi (İLEF) öncülüğünde, Başkent Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi ve Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi’nin iletişim fakülteleri ile Çankaya, Atılım ve Ankara Sosyal Bilimler Üniversiteleri’nin ilgili bölümleri ve programlarının desteğiyle CIDA 2022, 12-15 Ekim 2022 tarihleri arasında Ankara’da yapıldı.
Bu sempozyumu her iki senede bir tekrarlama konusunda kararlıydık. Bunun sonucu olarak da dördüncü etkinliğimizi “4th International Symposium on Communication in the Digital Age” adıyla 28-30 Kasım 2024 tarihleri arasında Kuzey Kıbrıs’ta Doğu Akdeniz Üniversitesi ev sahipliğinde gerçekleştiriyoruz. Bu etkinlik, İletişim Araştırmaları Derneği (İLAD), İletişim Fakülteleri Dekanları Konseyi (İLDEK) ve Doğu Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekanlığı iş birliği ile hazırlandı.
Organizasyon ekibinde Prof. Dr. Aysel AZİZ (İLAD, Eş Başkan / Co-Chair), Prof. Dr. Metin ERSOY (İLDEK/EMU, Eş Başkan / Co-Chair), Prof. Dr. Asaf VAROL (İLDEK, Eş Başkan / Co-Chair), Prof. Dr. Nilüfer TİMİSİ (İLAD), Prof. Dr. Bahire EFE ÖZAD (EMU), Prof. Dr. Anıl KEMAL KAYA (EMU), Prof. Dr. Fatoş ADİLOĞLU (EMU), Prof. Dr. Senem DURUEL ERKILIÇ (MEU), Assoc. Prof. Dr. Nilüfer TÜRKSOY (EMU,) Assoc. Prof. Dr. Aysu ARSOY (EMU), Asst. Prof. Dr. Yetin ARSLAN (EMU), Asst. Prof. Dr. Barçın BOĞAÇ (EMU), Füsun ÖZBİLGEN (İLAD), Dr. Nil YÜCE (EMU), Araştırma Görevlisi İbrahim Emre SUGEL (EMU) ve Araştırma Görevlisi Afsaneh OGHBATALAB (EMU) görev aldılar.
Uluslararası bir sempozyum düzenlemenin ne kadar zorlu bir süreç olduğunu, bu tür etkinlikleri düzenleyen çok iyi bilir. İşin mutfağında çalışmak zorundasınız. Ekibiniz iyi değilse, ortaya ürün koyamazsınız. Bu açından bakıldığında, Dekan Prof. Dr. Metin Ersoy ve ekibinin organizasyonun sorumluluğunu üstlenme açısından büyük bir başarı ortaya koyduklarını görüyorum. Keza İLAD ve İLDEK de bu etkinliğin koordinasyon ve otomasyonunu sağlaması açısından önemli görevleri üstlendiğine şahit olduk.
Bu sempozyumun öncekilerden en önemli farklılığı, otomasyon ve yapay zekâ imkanlarından olabildiğince yararlanılabilmesidir. Gelen bildirilerin çok kısa süreler içerisinde hakemler tarafından değerlendirilmesini sağladık. Web sayfasında çok hızlı güncellemeler yaptık. Yazarlara anında cevaplar verdik. Zamanla yarıştık ve sonuçta finali yakaladık.
Sempozyumda bendeniz (Asaf Varol), “Dijital Dönüşümde Yapay Zekânın Rolü ve Etkileri” konusunda çağrılı konuşmacı olarak bir sunu yapacağım. Tamamen iletişim alanına ait yapay zekâ ile ilgili nelerin yapılabileceğini örnekleriyle anlatacağım. Amerika Birleşik Devletleri’nde bulunmam nedeniyle çok arzu etmeme rağmen Kıbrıs’a gidemedim ve bu nedenle konuşmamı ZOOM üzerinden çevrimiçi yapacağım. Gelişen teknoloji sayesinde artık kıtalararası sanal ortamlarda bir arada olmak, sadece bir bilgisayara erişme mesafesine indi. İkinci davetli konuşmacı ise Bayrak Radyo Televizyon Kurumu Yönetim Kurulu Başkanı Özdemir Tokel, “Siyasal İletişim ve Medya” konusunu ele alacaktır.
Sempozyumda hakemler tarafından sunulmaya değer bulunan bildiri sayısı 56 iken, bu bildirilerin 22 adedi İngilizce ve 34 bildiri ise Türkçe sunulacaktır. Etkinlik kapsamında ikisi Türkçe biri de İngilizce olmak üzere üç panel düzenlenecektir. Üçüncü panel “Hıfzı Topuz Anısına Uluslararası İletişim Düzeni ve Kıbrıs Türk Medyası” adını taşımaktadır.
Etkinliğin son gününde ise Mağusa Kaleiçi gezi programı düzenlenerek, sempozyuma bizzat katılanlara Kıbrıs’ın tarihi mekanlarını görmeleri sağlanacaktır.
İLDEK Konseyi 2000’li yıllardan beri büyük bir kararlılıkla gelişimini sürdürmektedir. En büyük paydaşı olan İLAD ile birlikte hem sempozyumun kararlılıkla yürütülmesi hem de iletişim fakültelerinin programlarının akredite edilmesi konularında tam bir birliktelik içerisinde hareket etmektedir. Bu birlikteliğin ilelebet sürmesi hedeflerimizin içerinde yer almaktadır.
Böyle bir uluslararası sempozyumun Doğu Akdeniz Üniversitesi bünyesinde organize edilmesinin yolunu açtıkları için Rektör Sayın Prof. Dr. Hasan Kılıç hocamıza, mütevelli heyetine ve ilgili personeline, her daim aramızda bulunan İLAD Başkanı Sayın Prof. Dr. Aysel Aziz hocama, İletişim Fakülteleri Dekanları Konseyi Başkanı Sayın Prof. Dr. Ümit Arklan hocama, organizasyon ekibinde yer alan tüm ekip arkadaşlarıma ve en önemlisi de ön planda olmayıp da işin mutfağında canla başla çalışan gönüllü personel ve öğrencilere kalbi duygularla teşekkür ediyor, sempozyumun başarılı geçeceğine olan inancımı sizlerle paylaşıyorum.

İLDEK DEKANLAR KONSEYİ TOPLANTISI SONUÇ BİLDİRGESİ

Bolu, 2024.10.18

İletişim fakülteleri dekanlarının ya da temsilcilerinin katılımıyla 2024 Yılına ait İLDEK İletişim Fakülteleri Dekanları Konseyi toplantısı, 17-19 Ekim 2024 tarihleri arasında yüz yüze ve çevrimiçi olarak Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi ev sahipliğinde Bolu’da gerçekleştirilmiş ve aşağıdaki kararlar alınmıştır.

  1. 2023 Yılında Tunceli Munzur Üniversitesinde yapılan İLDEK İletişim Fakülteleri Dekanları Konseyi toplantısında oluşturulan Komisyon üyeleri (Prof. Dr. Rengin Küçükerdoğan, Hasan Kalyoncu Üniversitesi; Prof. Dr. Gilman Senem Gençtürk Hızal, Başkent Üniversitesi; Prof. Dr. Muzaffer Sümbül, Çukurova Üniversitesi; Doç. Dr. Engin Sarı, Ankara Üniversitesi; Doç. Dr. Veysel Çakmak, Aksaray Üniversitesi) tarafından hazırlanan iletişim doçentlik sınavları raporu, İLDEK Konseyi Yürütme Kurulu’nda tartışılmış ve yapılan düzenleme sonucunda Genel Kurulda ele alınmıştır. Hazırlanan raporun daha da olgunlaştırılarak ilgili kurumlara gönderilmesinin ve takip süreçlerinin İLDEK Konseyi Yürütme Kurulunca yapılmasına,
  2. Açık ve Uzaktan Eğitim Fakülteleri İletişim Bölümleri kontenjanlarının fazlalığı nedeniyle iletişim programlarına yerleştirilen öğrencilerin nitelik açısından beklenilen seviyenin çok altında kaldığı, bu kontenjan fazlalığının örgün eğitimi de olumsuz etkilediği ve özellikle açık ve uzaktan eğitim fakültelerinin iletişim ile ilgili bölüm öğrencilerinin gelişen teknolojik değişimlere ayak uyduramadıkları gibi olumsuz yönleri tartışıldı. Açık ve uzaktan eğitim fakültelerinin iletişim ile ilgili bölümlerinin kontenjanlarının düşürülmesi amacıyla, İLDEK Konseyi Yürütme Kurulunca hazırlanacak bir raporun Yükseköğretim Kuruluna gönderilmesine,
  3. İLDEK İletişim Fakülteleri Dekanları Konseyi, İletişim Araştırmaları Derneği (İLAD) ve Doğu Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekanlığının ortaklaşa düzenledikleri ve 28-30 Kasım 2024 tarihleri arasında Doğu Akdeniz Üniversitesinde gerçekleştirilecek olan “4th International Symposium on Communication in the Digital Age” ekinliğine iletişim fakülteleri dekanlarının katkı sağlaması ve her fakültenin kendi personeline gerekli duyuruları yapmalarına,
  4. İletişim fakültelerinin bazı bölümleri için kimi alanlarda uzman öğretim görevlilerinin istihdamının YÖK tarafından engellenmesi nedeniyle, bu programlarda eğitim ve öğretimin sürdürülmesinde sıkıntıların yaşandığı konusu tartışıldı. Bu konuda İLDEK Konseyi Yürütme Kuruluna bir Rapor hazırlanması amacıyla, aşağıdaki üyelerden oluşan bir komisyonunun kurulmasına, konu ile ilgili süreci takip etmesi amacıyla İLDEK Konseyi Yürütme Kuruluna yetki verilmesine,

Komisyon Üyeleri:
Prof. Dr. Gilman Senem Gençtürk Hızal, (Başkent Üniversitesi)
Prof.Dr.Gülay Öztürk (Fenerbahçe Üniversitesi)
Prof.Dr.Metin Kozak (Kadir Has Üniversitesi)

  1. Çalıştayda Prof. Dr. Asaf Varol’un iletişim fakülteleri bağlamında hazırladığı “Yapay Zekâ ve Geleceği” konulu sunumu tartışıldı. İletişim Fakültelerinde Yapay Zekadan etkin biçimde yararlanılması ve yaygınlaştırılması ve YZ konularında fakülteler arası çalıştayların düzenlenmesine,
  2. Prof. Dr. Ümit Kocabıçak’ın çalıştayda “Yükseköğretimde Kalite Güvence Sistemi ve Kurumsal ve Program Akreditasyonları Üzerinden bir Değerlendirme” konulu sunusu değerlendirildi. İletişim fakülteleri programlarının akreditasyonu süreçlerinin hızlandırılması amacıyla, fakültelerin kısa ve orta vadeli eylem planları hazırlamalarının uygun olacağına,
  3. İletişim fakülteleri bünyesine yeni dahil olmaya başlayan “Yeni Medya ve İletişim” bölümlerinin ders müfredatları hazırlanırken, ilgili fakülteler arasında İLDEK Konseyi üzerinden koordinasyonun sağlanmasına,
  4. İletişim fakülteleri öğrencilerinin staj olanakları ve staj yeri bulmalarında yaşadıkları sıkıntılara çözüm üretmek amacıyla, İLDEK Konseyinin bir rapor hazırlamasına, gerekli kurum ve kuruluşlar ve sektör paydaşları ile iletişime geçilmesine,
  5. Yapılan seçimler sonrasında İLDEK Konseyi Yürütme Kurulu asıl ve yedek üyelerinin aşağıdaki isimlerden oluşmasına,

Asıl Üyeler:

  1. Prof. Dr. Ümit Arklan, Süleyman Demirel Üniversitesi, Başkan
  2. Prof. Dr. Asaf Varol, Maltepe Üniversitesi, Daimî Üye
  3. Prof. Dr. Emre Tandırlı, Abant İzzet Baysal Üniversitesi
  4. Prof. Dr. Hülya Önal, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
  5. Prof. Dr. Gül Rengin Küçükerdoğan, Hasan Kalyoncu Üniversitesi
  6. Prof. Dr. Gilman Senem Gençtürk Hızal, Başkent Üniversitesi

Yedek Üyeler:
Prof. Dr. Ali Soylu, Pamukkale Üniversitesi
Prof. Dr. Raci Taşçıoğlu, Atatürk Üniversitesi

  1. Bir sonraki İLDEK Konsey toplantısının yeri ve tarihinin belirlenmesi görüşmesinde, Kıbrıs Yakın Doğu Üniversitesi, İletişim Fakültesi ile Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, İletişim Fakültesinin talipli oldukları, ilgili dekanların yaptıkları sunumlar sonrasında 33. İLDEK İletişim Fakülteleri Dekanları Konseyi toplantısının Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi İletişim Fakültesi ev sahipliğinde Çanakkale’de yapılmasına, toplantı tarihinin İLDEK Konseyi Yürütme Kurulunca belirlenmesine,
  2. 34. İLDEK Konseyi Toplantısı ile “CIDA-5th International Symposium on Communication in the Digital Age” etkinliğinin Yakın Doğu Üniversitesi ev sahipliğinde Kuzey Kıbrıs’ta 2026 yılı içerisinde yapılmasına

karar verilmiştir.

İLDEK Konseyinin Hedefleri ve İlkeleri

İletişim Fakülteleri Dekanları Konseyi (İLDEK), 2000 yılından beri her yıl Türkiye’de ya da yurt dışında bir üniversitenin iletişim fakültesi ev sahipliğinde toplanmakta ve iletişim fakültelerinin mevcut durumlarını, gelişen teknolojilere bağlı olarak müfredatlarının güncellenmesini, iletişim fakülteleri mezunlarının istihdam sorunlarını, sosyal medyanın toplum üzerindeki etkilerini, Türkiye’deki Yükseköğretim Kurulu’na (YÖK) bağlı iletişim fakülteleri mezunlarının diğer ülkelerdeki meslektaşları ile rekabet edebilmelerini sağlamayı, ilke edinmiş bir platformdur.

Yükseköğretim Kalite Kurulunun (YÖKAK) 2016 yıllarında oluşturulmasını müteakiben, İLDEK Konseyi İletişim fakülteleri programlarının akredite edilebilmesi amacıyla İLAD derneği ile iş birliğine girmiş ve İLDEK toplantılarına YÖKAK Başkanlarını davet ederek dekanlarının akreditasyon bağlamında motivasyonlarını artırıcı tasaruflarda bulunmuştur. Son yıllarda İLDEK Konsey toplantılarında akredisyon çalıştayları düzenleyerek, dekanlarının bu sürece olabildiğince hızlı girmeleri teşvik edilmektedir.

2017 yılında iletişim fakülteleri dekanları 25. Toplantısını Aydın Adnan Menderes Üniversitesi İletişim Fakültesi ev sahipliğinde gerçekleştirdiğinde, İLDEK Konseyi olarak bir sempozyumun yapılması kararlaştırmıştır. 2018 yılında Adana Çukurova Üniversitesi İletişim Fakültesi ev sahipliğinde gerçekleştirilen 26. İLDEK Konseyi toplantısında ise sempozyum fikri ciddi şekilde ele alınmış ve sonuç bildirgesinin 4. maddesinde 18-19 Ekim 2018 tarihleri arasında Mersin Üniversitesi ev sahipliğinde yapılan ilk sempozyumun her iki yılda bir farklı üniversitelerin ev sahipliğinde tekrarlanması kararı alınmıştır. Sempozyumun adı da Uluslararası Dijital Çağda İletişim Sempozyumu (CIDA) olarak belirlenmiştir (https://cida.mersin.edu.tr/).

Bu sempozyumun ikincisi, İzmir Ekonomi Üniversitesi ev sahipliğinde 26-28 Ekim 2020’de gerçekleştirilmiştir. (https://cida2020.ieu.edu.tr/).

CIDA sempozyumunun üçüncüsü, Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi koordinatörlüğünde başkent Ankara’da yapılmıştır. Bu kez Ankara’daki bazı iletişim fakülteleri bir konsorsiyum oluşturarak, etkinliğin daha da yaygınlaşmasını sağlamışlardır. Bu konsorsiyum içerisinde Ankara Üniversitesi, Başkent Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi ve Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi iletişim fakültelerinin yanı sıra, Ankara’da iletişim alanıyla ilişkili bölüm ve programlar barındıran Çankaya, Atılım, Ankara Sosyal Bilimler üniversitelerinin ilgili birimlerin desteği ile 12-15 Ekim 2022 tarihlerinde Ankara’da gerçekleştirilmiştir (https://cidainternational.org/cida-2022-tr/).

CIDA etkinliği, 28-30 Kasım 2024 tarihleri arasında Doğu Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi ev sahipliğinde Gazimağusa-Kıbrıs’ta yapılacaktır. (https://cidainternational.org/). CIDA sempozyumunun diğer ülkelerde düzenlenebilmesi için, yurt dışı üniversitelerle görüşmeler başlatılmıştır.

İLDEK Konseyi, bir Danışma Kurulu oluşturarak, İLDEK Konseyi ve CIDA sempozyumu çalışmalarının daha etkin ve sürdürülebilir kılınmasını hedeflemektedir.

Yakın gelecekte İLDEK Konseyi kendi adıyla Dergi Park bünyesinde İLDEK adıyla bir dergi çıkartmayı da ajandasına kayıt etmiş durumdadır. İletişim dekanlarının oluşturturduğu bu platformun sürdürülebilir olmasında, Danışma Kurulunun önemli katkılar sağlayacağı inancındayız.

CIDA 2024 etkinliğinde sunulması hakemlerimizce kabul edilecek bildirilerin, farklı üniversitelerimizin iletişim fakülteleri tarafından yayımlanan dergilerce basılacak olması da İLDEK Konseyi çatısı altında dekanlarımızın dayanışma içerisinde olduğunu güzel bir örneğini teşkil etmektedir.

İLDEK Konseyi çalışmalarına destek veren tüm kamu kurum ve kuruluşlar ile iletişim fakülteleri dekanlarına sağladıkları katkılardan ötürü kendilerine teşekkür ediyoruz. Sürüdürülebilir bir İLDEK Konseyi geleceği için hep birlikte sonsuza kadar bir dayanışma için katkılarınıza talibiz.

İLDEK Konseyi Yürütme Kurulu

İLDEK ve CIDA Danışma Kurulu Üyeleri

İletişim Fakülteleri Bölüm Adlarının Güncellenmesi

Prof. Dr. Asaf Varol
varol.asaf@gmail.com

2019 yılının ilk aylarında YÖK’te bölüm adlarının güncellenmesi amacıyla bir dizi toplantılar yapıldı. Kurulan komisyonlar birkaç kez bir araya gelerek, mevcut bölümlerdeki isim kargaşalarını giderecek çözümler üretmeye çalıştılar. Bu komisyonlardan Bilişim alanı (06 kodu) komisyonunda ben de görev almıştım. Dolayısıyla süreci yakından takip etme imkânı bulmuştum.

İletişim Fakülteleri Dekanları Konseyi (İLDEK) olarak da bölüm adları üzerine bir çalışma yaptık. Önce tüm dekanlara eposta göndererek YÖK’ün yapmış olduğu bölüm adları konusundaki görüşlerini istedik. Bazı dekanlar görüşlerini İLDEK’e sundular. Zaten İletişim Fakülteleri kendi görüşlerini de YÖK’e ayrıca ilettiler.

Bölüm ve program kargaşasının en fazla olduğu alanlardan birisi iletişim fakülteleridir. 2000-2004 yılları arasında Fırat Üniversitesi İletişim Fakültesi kurucu dekanlığını yaptım. Ayrıca 2000 yılından beri bu fakültelerin dekanlarının oluşturduğu İLDEK Konseyi içerisinde daimi üye olarak yer almaktayım. Dolayısıyla iletişim fakültelerinin problemlerini de yakından bilmekteyim.

ISCED (International Standard Classification of Education), dünyada eğitimin standart sınıflandırılması gayesiyle yapılmış bir çalışmadır. Amaç, dünyada bölüm ve program adlarında bir standardizasyon oluşturmaktır.

ISCED-F 2013 sınıflamasına göre “02 Sanat ve İnsani Bilimler” altında, “Geniş Alan” olarak “Sanat ve İnsani Bilimler”, “Dar Alan” olarak “Sanat Alanı” ve ayrıntılı alan olarak da “Görüntü Sanatları ve Multimedya Tasarımı” yer almaktadır. YÖK’ün teklifine göre Basım Teknolojileri, Dijital Oyun Tasarımı, Animasyon, Film Tasarımı ve Yönetimi, Fotoğrafçılık, Radyo-Televizyon ve Sinema, Sinema ve Dijital Medya, Görsel İletişim Tasarımı, Grafik Tasarımı, Kurgu-Ses ve Görüntü Yönetimi programlarının bazılarının “Görüntü Sanatları ve Mutimedya Tasarımı” içerisinde yer alması uygun görülmemektedir. Şöyle ki, Film Tasarımı ve Yönetimi, Fotoğrafçılık, Radyo-Televizyon ve Sinema, Sinema ve Dijital Medya programları önceden iletişim fakülteleri içerisinde yer almaktaydı. İLDEK olarak itirazımız, “Film Tasarımı ve Yönetiminin” “Sinema” programının altına alınmasıdır. Çünkü var olan kodlar içinde yer almayan “Sinema” lisans programı oluşturulmalıdır. Lisans program adları “Film Tasarım ve Yönetmenliği”, “Film Tasarım ve Yazarlık”, ve “Film Tasarımı” olan bu üç ayrı bölüm aslında aynı tür bir arka plana teorik çerçeveye sahip olduğu için  “Sinema” lisans programı adı altında birleştirilmelidir.

Keza “Fotoğrafçılık” programının “Radyo-Televizyon ve Sinema Bölümü” içerisinde ders olarak verilmesi gerekir. Sebebi ise bu alan temel bir ders niteliğindedir ve dört yıllık bir eğitimin içeriğini dolduramayacağıdır.

Radyo-Televizyon ve Sinema ISCED-F 2013 uyarınca radyo-televizyon haberciliği ve yayıncılığı ağırlıklı olanların 03 tablosundaki İletişim programlarıyla birlikte değerlendirilmesi gerekir. “Radyo Televizyon” ve “Sinema”  ayrılarak bölümlendirilmelidir. Radyo ve Televizyon programlarının pek çoğu habercilik, yayıncılık ve sosyal bilimler ağırlıklıdır. Sanat alanına uygun değildir. ISCED sınıflamasında öngörülen hedefe uymamaktadır.

“Sinema” ve “Dijital Medya Sinema”, gelişen teknolojileri de kapsayan bir alan olduğu için bir üst başlık olarak dijital medyayı zaten kapsamaktadır.

“Kurgu-Ses ve Görüntü Yönetimi” de “Radyo Televizyon ve Sinema Bölümler”i içerisinde ders niteliğindedir.

ISCED-F 2013 Sınıflaması (03 Sosyal Bilimler, Gazetecilik ve Enformasyon) altında “Sosyal Bilimler ve Davranış Bilimleri” Dar Alanı içerisinde       Sosyoloji ve Kültürel Çalışmalar” ayrıntılı alan altında yer alan aşağıdaki programlarda da sıkıntılar bulunmaktadır. Şöyle ki,

“Kültür ve İletişim Bilimleri” bu programlar 0300 Tanımlanmamış Sosyal Bilimler, Gazetecilik ve Enformasyon alanına ya da 0388 Sosyal Bilimler, Gazetecilik ve Enformasyonla İlgili Disiplinlerarası Programlar ve Dereceler alanına taşınmalıdır. Adı “İletişim Bilimleri” olmalıdır. Bu programların kapsam olarak Medya ve İletişim programlarından bir farkı bulunmamaktadır. Müfredat, teorik yaklaşım, uygulama alanları ve mesleki vaatleri birebir örtüşmektedir.

İletişim Bilimleri isim olarak “İletişim Bilimleri” adı altında birleşebilir. Ayrıca, bu programlar 0300 Tanımlanmamış Sosyal Bilimler, Gazetecilik ve Enformasyon alanına ya da 0388 Sosyal Bilimler, Gazetecilik ve Enformasyonla İlgili Disiplinlerarası Programlar ve Dereceler alanına taşınmalıdır. Bu programların kapsam olarak Medya ve İletişim programlarından bir farkı yoktur. Müfredat, teorik yaklaşım, uygulama alanları ve mesleki vaatleri birebir örtüşmektedir.

ISCED’de 0314 altında “İletişim” alanı yoktur; Kültürel Çalışmalar alanı sayılmaktadır. İletişim Çalışmaları ile Kültürel Çalışmalar örtüşmekle birlikte aynı alan değildir.

Yeni Medya ve İletişim, bu programlar 0300 Tanımlanmamış Sosyal Bilimler, Gazetecilik ve Enformasyon alanına ya da 0388 Sosyal Bilimler, Gazetecilik ve Enformasyonla İlgili Disiplinlerarası Programlar ve Dereceler alanına taşınmalıdır. Bu programların müfredatı sadece habercilik/gazetecilik üzerine değildir. Televizyon, radyo, internet, sosyal medya, basın için sadece haber değil, her türlü içerik üretiminin öğretimi söz konusudur. Teorik çerçeve olarak da “Medya Çalışmaları” (Media Studies) sadece habercilik ile tarif edilememesi gereken, disiplinlerarası bir alandır. Bu alanlar tek bir isim altında birleştirilecekse “Medya ve İletişim” olmalıdır. “Yeni Medya” 1980’lerden bu yana her yeni teknolojik evrimde kullanılmıştır. Medya zaten sürekli yenilenmektedir.

Reklamcılık, “Halkla İlişkiler ve Reklamcılık” ve “Reklamcılık ve Halkla İlişkiler” bölümlerinin mevcut adlarıyla korunup 0414’de kalması ya da disiplinlerarası niteliği nedeniyle 0410 ya da 0419’a alınması önerilmektedir.

ISCED-F 2013 uyarınca halkla ilişkiler ve reklamcılık alanları 0414 altında toplanmaktadır; ancak rehberde bu iki alanın birlikte verilemeyeceğine ilişkin bir ibare yoktur. Yine ISCED-F 2013 rehberinde birbiriyle yakınsayan başka alanların hem birlikte hem de ayrı ayrı verildiği örnekler mevcuttur (Örn: 0412 altında “Bankacılık ve Finans”, “Bankacılık, Finans ve Sigortacılık”, “Sigortacılık” programlarının birlikte bulunması).

Öte yandan, 03 Kod’lu Sosyal Bilimler, Gazetecilik ve Enformasyon Geniş Alan altında “İletişim”e ayrıntılı alan olarak yer verilmesi halinde, tüm bu başlıklar ayrıntılı alan programları olarak yer alabilir. “Halkla İlişkiler” ve “Reklamcılık” programları, bütünleşik bakış açısını benimseyen bölümler için bir arada kalmalıdır. Bu, her iki disiplinin temellerine hâkim olan mezunlar yetiştirmeyi hedefleyen bir yaklaşımdır. Bu ve buna benzer başlıklardaki bölümlerin reklamcılık altında toplanması, kapsama dâhil edilmek istenen ‘halkla ilişkiler’ disiplinini dışarıda bırakmaktadır. Ayrıca, günümüzde mesleki anlamda her iki alanın birbirinin tamamlayıcısı niteliğinde olduğu Amerika ve Avrupa ülkelerinde yaygın olarak benimsenmiştir. Her iki alanın çalışanlarının birbirlerinin dilinden anlayarak karşılıklı işbirliği içinde çalışmaları sektörün gerektirdiği becerilerdendir. Öğrencilerin, halkla ilişkiler ve reklamcılık alanlarının asgaride temellerine eş derecede hâkim olması gerekir; bu alanların alt kırılımlarına (metin yazarlığı, etkinlik yönetimi, kurumsal iletişim, siyasal iletişim vb.) ilgi duyan öğrenciler ise seçmeli derslerle uzmanlaşma yoğunluklarını kendileri belirleyebilir. Eğitim alanındaki ve sektördeki yeni eğilimler göz önünde bulundurulduğunda, sadece halkla ilişkiler ya da reklamcılık alanına ilişkin dar uzmanlaşmalar uygun değildir.

Halkla İlişkiler Halkla İlişkiler bölümü tek başına 4 yıllık bir eğitim dolduramaz; içerisinde reklamcılık ile ilgili derslerin de olması gerekir. Bu program sınıflaması 1960’larda yapılan bir sınıflamadır. Günümüzde Reklamcılıkla birlikte olması daha uygundur.

Görüldüğü üzere iletişim fakülteleri bölüm ve programları hakkında YÖK’teki komisyon tarafından belirlenen ölçütler ile İletişim Fakülteleri Dekanlarından görüş gönderenlerin ve de İLDEK Konseyinin görüşleri birbirinden farklılıklar göstermektedir. En büyük tepki, önceden İletişim Fakülteleri bünyesinde yer alan bölüm ve programların yeni planlamada diğer alanlara kaydırılmış olmasıdır. Bu durum İLDEK Konseyi tarafından uygun görülmemiş ve yukarıda belirtilen hususlar, İLDEK Konseyi görüşü olarak YÖK’e iletilmiştir.

YÖK, daha geniş tabanlı bir komisyon kurmaları ve farklı İletişim fakülte elemanlarını çağırarak bu problemlere nihai bir çözüm bulmalıdır.